Każdego roku około 6 milionów ludzi na całym świecie umiera z powodu nagłego zatrzymania krążenia (NZK). Przez ostatnie 5 lat naukowcy z Europejskiego Stowarzyszenia Rytmu Serca (EHRA) Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC) oraz Europejskiej Rady Resuscytacji (ERC) pracowali nad poprawą profilaktyki i leczenia NZK w ramach projektu ESCAPE-NET, który zakończył się 1 stycznia 2023 r. W tym czasie w recenzowanych czasopismach opublikowano ponad 100 badań związanych z programem ESCAPE-NET. Jedno z badań opublikowanych w Journal of the American Heart Association w grudniu 2021 r. wykazało, że liczba wizyt pacjentów w podstawowej opiece zdrowotnej gwałtownie wzrosła na kilka tygodni przed wystąpieniem NZK. Inne badanie, opublikowane w European Heart Journal w maju 2019 r., wykazało, że kobiety są rzadziej reanimowane przez osoby postronne niż mężczyźni, co prowadzi do niższego wskaźnika przeżywalności wśród nich.
Czym jest nagłe zatrzymanie krążenia?
NZK występuje, gdy nieprawidłowy rytm serca zwany arytmią powoduje, że układ elektryczny serca przestaje działać prawidłowo. To powoduje z kolei, że serce nieoczekiwanie przestaje bić. Ponieważ NZK występuje tak szybko, pierwszym sposobem leczenia jest zwykle wezwanie pogotowia ratunkowego i podjęcie resuscytacji krążeniowo-oddechowej do czasu przybycia pomocy. Poprzednie badania wykazały, że szybkość wykonywania resuscytacji przez osobę ma bezpośredni wpływ na przeżywalność i wyniki neurologiczne osoby z NZK. W badaniu przeprowadzonym przez Journal of the American Heart Association naukowcy z ESCAPE-NET odkryli, że osoby, które doświadczyły pozaszpitalnego zatrzymania krążenia częściej odwiedzały swojego lekarza pierwszego kontaktu na kilka tygodni przed incydentem zatrzymania krążenia. „Wbrew ogólnemu założeniu, nagłe zatrzymanie krążenia nie jest zupełnie niespodziewane, ponieważ dane ESCAPE-NET wykazały, że pacjenci zgłaszają się do podstawowej opieki zdrowotnej częściej w okresie poprzedzającym zatrzymanie krążenia niż zwykle”, wyjaśnia dr Han Tan, ESCAPE Lider projektu -NET i kardiolog w Centrum Medycznym Uniwersytetu Amsterdamskiego AMC w Holandii. „Ta wiedza może stanowić wskazówkę dla wysiłków zmierzających do zidentyfikowania osób bezpośrednio zagrożonych nagłym zatrzymaniem krążenia, aby można było temu zapobiec” – dodaje dr Tan. „Mam nadzieję, że te badania edukują zarówno pacjentów, jak i lekrzy, ponieważ fakt, że udają się do lekarzy i szukają opieki przed zatrzymaniem krążenia, jest naprawdę niefortunny, ponieważ ktoś ich diagnozował i nadal nie zauważył problemu” – powiedziała dr Alexandra Lajoie, kardiolog nieinwazyjny w Providence Saint John's Health Center w Santa Monica w Kalifornii. „Myślę, że większość zatrzymań krążenia można uniknąć, jeśli podstawowa przyczyna zostanie szybko wyleczona” – kontynuowała dr Lajoie.
Dlaczego kobiety mają mniejsze szanse na przeżycie zatrzymania krążenia niż mężczyźni?
Badanie ESCAPE-NET opublikowane w European Heart Journal wykazało, że kobiety mają mniejsze szanse na resuscytację w porównaniu z mężczyznami. Naukowcy przeanalizowali wszystkie próby resuscytacji podjęte przez ratownictwo medyczne w jednej z prowincji Holandii. Analizując dane, naukowcy odkryli, że kobiety rzadziej niż mężczyźni były reanimowane przez przypadkowych świadków, nawet jeśli było oczywiste, że doświadczają zatrzymania akcji serca. Naukowcy odkryli również, że resuscytowane kobiety miały mniejsze szanse na całkowite przeżycie niż mężczyźni. „To otwierające oczy badanie musi trafić do świadomości społecznej, czego celem będzie zmniejszenie różnic między płciami w leczeniu nagłego zatrzymania krążenia” – mówi dr Tan. „Ten fakt przypisuje się obawom postronnych osób przed kobiecą anatomią czy po prostu kwestiami związanymi z płcią i np. posądzeniem o molestowanie” - dodaje dr Lajoie. „Ktoś, kto nie jest dobrze wyszkolony, może obawiać się wykonywania głębszych uciśnięć klatki piersiowej u kobiet, które mają zwykle mniejszą klatkę piersiową. Aby zapewnić skuteczną resuscytację należy wykonać poprawne uciśnięcia klatki piersiowej”. Dr Lajoie wspomniała również, że chociaż nie ma znanych powodów związanych stricte z płcią, dla których kobiety mogą być bardziej narażone na zatrzymanie akcji serca, to jest również bardziej prawdopodobne, że opóźniają one zgłoszenie się do lekarza z objawami. „Wiele osób postrzega zatrzymanie krążenia jako coś, co pojawia się znienacka i bez ostrzeżenia, bo niestety czasami tak jest. Ale często pacjenci mają objawy poprzedzające. Wiadomo, że kobiety zwlekają z szukaniem opieki dłużej niż mężczyźni, i tym samym są mniej zdolne do uzyskania tej opieki, gdy zaczynają mieć objawy sercowe. A zatem bardziej prawdopodobne jest u nich od razu wystąpienie masywnego zawału mięśnia sercowego, który powoduje zatrzymanie akcji serca” dodała dr Lajoie.
Bibliografia:
Źródło zdjęcia: pixabay.com
Więcej komentarzy...