Leukoplakia narządów płciowych (rogowacenie białe), zwana leukoplakią sromu objawia się obecnością białych plam w okolicy warg sromowych mniejszych i przy ujściu pochwy. Większość zmian jest łagodna, ale niewielki procent wykazuje wczesne objawy raka. Leukoplakia sromu uznawana jest za stan przednowotworowy. Usunięcie źródła podrażnienia może spowodować ustąpienie zmian, ale w niektórych przypadkach może być konieczna operacja.
Termin leukoplakia sromu nie jest diagnozą histologiczną, ale opisową, oznaczającą „białą plamę”. Stosuje się go w chorobach niezapalnych charakteryzujących się patologiczną modyfikacją wielowarstwowego płaskiego nabłonka zewnętrznych narządów płciowych, któremu towarzyszy rogowacenie skóry i błony śluzowej. Białe zabarwienie spowodowane jest nadmierną keratyną, czasami głęboką pigmentacją i względnym brakiem unaczynienia.
Leczenie obejmuje różne podejścia, takie jak leki miejscowe, różne techniki niszczące, np. ablacyjne i nieablacyjne zabiegi laserowe, a w ostatnim przypadku chirurgiczne usunięcie dotkniętych tkanek. Leukoplakia sromu przeważnie wywołana jest zmianami hormonalnymi. Dominuje u kobiet po menopauzie, ale można ją zaobserwować w każdym okresie życia. Średni wiek jej występowania wynosi od 42 do 53 lat.
Objawy
Stan ten charakteryzuje się nietypowo wyglądającymi plamami w obrębie narządów płciowych. Te zmiany mogą różnić się wyglądem i mogą mieć następujące cechy:
- kolor biały lub szary,
- gruba, twarda lub wypukła powierzchnia,
- kolor czerwony (rzadko).
Plamy mogą występować pojedyczno lub w większych skupiskach, czasem wyczuwalne jest stwardnienie i zgrubienie w okolicy zmiany. Wystąpienie takich objawów jak swędzenie, pieczenie czy ból jest bardzo rzadkie. Przeważnie zmiany nie dają o sobie znać, a ich lokalizacja powoduje, że mogą pozostać niezauważone przez pacjentkę.
Zrogowaciałe ogniska mogą przeistoczyć się w raka sromu. Wczesne objawy raka mogą długo pozostawać niewidoczne. Alarmujące symptomy, które mogą sugerować transformację nowotworową lub stan zapalny obejmują:
- zaczerwienienie,
- brodawkowaty przerost zrogowaciałej okolicy,
- nadżerki i owrzodzenia,
- upławy,
- krwawienie z pochwy.
Przyczyny
Dokładna przyczyna leukoplakii nie jest znana. Przypuszcza się, że występuje tu rola chronicznego podrażnienia skóry. Substancje drażniące mogą obejmować perfumowane mydła, odżywki do tkanin i detergenty używane do prania bielizny. Do powstania leukoplakii mogą przyczynić się również:
- nadmierna lub zła higiena okolic intymnych,
- choroby weneryczne,
- infekcje grzybiczne (Candida),
- infekcje wirusowe: HPV (Human Papilloma Virus),
- EBV (Epstein-Barr Virus).
Do powstania leukoplakii przyczyniają się również zmiany hormonalne, ponieważ przeważnie dotyczy ona kobiet w okresie pomenopauzalnym.
Dwie główne choroby prowadzące do białego zabarwienia skóry zewnętrznych narządów płciowych to liszaj twardzinowy sromu (VLS) i przerost płaskonabłonkowy sromu (SCHV). Są to choroby przewlekłe, a ich występowanie uwarunkowane jest wieloma czynnikami, takimi jak:
- odporność,
- hormony płciowe,
- urazy,
- środowisko,
- enzymy,
- wolne rodniki,
- apoptoza.
Zakłada się, że VLS i SCHV są genetycznymi chorobami immunologicznymi. Mogą mieć genezę autoimmunologiczną z predyspozycjami genetycznymi. Choroby autoimmunologiczne rozpoznaje się w 21% przypadków VLS, aw 22% przypadków rodzinna choroba dotyczy sióstr, matek i córek oraz sióstr bliźniaczek, w tym bliźniąt homozygotycznych i heterozygotycznych.
Diagnostyka
Obecność zrogowaciałych zmian stwierdzana jest podczas badania ginekologicznego. Do potwierdzenia diagnozy koniecznie jest pobranie wycinka do badania histopatologicznego. Biopsja jest jedynym sposobem wykluczenia innych chorób sromu takich jak śródnabłonkowa neoplazja sromu, drożdżakowate zapalenie błon śluzowych czy zmiany o charakterze nowotworowym.
Kliniczny wygląd leukoplakii na ogół nie koreluje z jej wyglądem podczas badania mikroskopowego. Zrogowaciałe zmiany długo mogą wydawać się niezmienione, podczas gdy badanie histopatologiczne może ujawnić progresję choroby. Dlatego we wszystkich przypadkach zaleca się wykonanie biopsji, aby określić, które zmiany są przedrakowe.
Leczenie
Leczenie uzależnione jest od wyników badania histopatologicznego. Pierwszym działaniem jest minimalizacja czynników drażniących, zastępowanie mydła, unikanie kontaktu z moczem, nawilżanie emolientami i leczenie ewentulnych koinfekcji. Dla większości pacjentów usunięcie źródła podrażnienia często powoduje zniknięcie zmiany. Jeśli biopsja nie wykazała zmian o charakterze nowotworowym zaleca się przeciwzapalne leczenie miejscowe.
Gdy leczenie okaże się nieskuteczne lub wynik biopsji wykaże zmiany o charakterze nowotworowym, konieczne jest natychmiastowe usunięcie tych zmian. Może to pomóc w zapobieganiu rozprzestrzeniania się komórek rakowych. Ogniska można usunąc za pomocą laseroterapii, zabiegu chirurgicznego lub kriochirurgicznego. Pomocna jest także terapia fotodynamiczna, doustna acytretyna i miejscowy progesteron lub testosteron. W zależności od stopnia zaawansowania nowotworu, konieczna może być również chemioterapia lub radioterapia.
Nawroty są częste, dlatego zaleca się regularne wizyty kontrolne u lekarza.
Profilaktyka i badania
Leukoplakia zwykle nie powoduje powikłań ani trwałych uszkodzeń. Rany często ustępują po kilku tygodniach lub miesiącach od usunięcia źródła podrażnienia. Chociaż większość plam leukoplakii jest łagodna (nienowotworowa), niewielki procent wykazuje wczesne objawy raka. Rak sromu występuje rzadko ale charakteruzje się wyjątkowo niepomyślnym rokowaniem.
Nawet po usunięciu zmian ryzyko nowotworu pozostaje wyższe niż w populacji ogólnej. Dlatego tak ważne są regularne wizyty u ginekologa. Rokowanie jest lepsze, gdy leukoplakia jest wykryta i leczona wcześnie.
Bibliografia
Źródło zdjęcia: 123.rf
Więcej komentarzy...