
Cena -280 zł
Na cenę składa się test oraz profesjonalne pobranie wymazu przez personel niezbędne do wystawienia autoryzacji wyniku przez laboratorium Dialab.
Diagnostyka serologiczna COVID-19
Jak każdy inny patogen, SARS-CoV-2 po wniknięciu do organizmu wywołuje odpowiedź immunologiczną. Jej natężenie i niektóre komponenty są cechą osobniczą i zależą od wielu czynników; generalnie jednak można powiedzieć, że ogólny mechanizm działania odpowiedzi immunologicznej jest stały. Wśród najważniejszych mechanizmów wczesnej i późnej odpowiedzi przeciwwirusowej jest odpowiedź humoralna, czyli wytwarzanie w tym kontekście przeciwciał przeciwko SARS-CoV-2.
RT-PCR a diagnostyka serologiczna
Badanie RT-PCR służy do wykrycia materiału genetycznego wirusa w próbce pobranej od pacjenta. Testy te wykazują największą czułość od 7 do 14 dnia zakażenia – wcześniej ilość wirusów w obrębie górnych dróg oddechowych jest na tyle mała, że istnieje duże ryzyko otrzymania wyniku fałszywie ujemnego. Nie bez znaczenia jest także metodologia właściwego pobrania wymazu od pacjenta (pobranie z odpowiedniego miejsca we właściwy sposób). Po 14 dniu skuteczność metod NAAT będzie również malała, co wiąże się z sukcesywnym spadkiem ilości cząstek wirusa w górnych drogach oddechowych. Nie znaczy to że infekcja jest wykluczona. W późniejszej fazie kluczową rolę zaczyna spełniać diagnostyka serologiczna, która pozwala zobaczyć echa gasnącej infekcji mimo iż wynik badań genetycznych może być fałszywie ujemny.
Dlatego w rozpoznaniu COVID-19 istotne jest zestawienie ze sobą wyników badań serologicznych i molekularnych oraz obrazu klinicznego. Dopiero to daje gwarancję właściwej diagnozy.
Pobieranie materiału do badań
Do wykrywania poziomów swoistych przeciwciał z klas IgG i IgM przeciwko SARS-CoV-2 używa się surowicy lub osocza. W związku z tym od pacjenta pobiera się ok. 5 ml krwi żylnej (w zależności od potrzeb używa się próbówek z Na2/K2-EDTA, z żelem separującym bądź probówek z aktywatorem krzepnięcia).
Pobieranie krwi wykonywane jest wyłącznie przez profesjonalny i odpowiednio przeszkolony personel, z zachowaniem wszystkich standardów sanitarno-epidemiologicznych. W procedurze używamy próżniowych systemów zamkniętych do pobierania.
Do badania nie trzeba być na czczo, nie trzeba też odstawiać branych leków – nie zaburzają one wyniku. Należy pamiętać by w miarę możliwości poinformować personel o branych lekach – w diagnostyce laboratoryjnej zmniejsza to prawdopodobieństwo wystąpienia błędu w wynikach.
Wskazania do przeprowadzenia testu
Pomimo iż techniki molekularne NAAT (w tym RT-PCR), stanowią obecnie złoty standard, to wykrywanie przeciwciał ma kluczowe znaczenie w:
- Identyfikacja osób które przechorowały COVID-19 - które mogą pomóc w zwalczaniu choroby poprzez oddawanie surowicy bogatej w swoiste przeciwciała anty-SARS-CoV-2.
- Badania osób silnie narażonych na kontakt z zakażonymi (pracownicy służby zdrowia, szkolnictwo itp.).
Epidemiologiczne badania przesiewowe, mające na celu:
- Identyfikację osób które przeszły zakażenie bezobjawowo (lub z pomniejszymi objawami) i mogły zakażać innych ludzi,
- Identyfikację osób, które miały styczność z chorymi na COVID-19, ale ze względu na brak lub nieznaczne objawy nie są zakwalifikowane do wykonania badania metodą RT-PCR,
- Identyfikację pacjentów z niejasną etiologicznie przebytą infekcją grypopodobną (potwierdzenie lub wykluczenie przebycia COVID-19, kiedy testy genetyczne dadzą ujemny wynik ze względu na brak czynnika zakaźnego w organizmie).
Przeciwskazania do przeprowadzenia testu
Zasadniczym, choć nieoczywistym przeciwskazaniem jest czas. Od momentu zakażenia do wytworzenia pierwszych przeciwciał mija pewien czas. Jeżeli więc zbadamy krew takiego pacjenta, ilość swoistych przeciwciał w jego krwi będzie albo zerowa albo tak mała, że niewykrywalna przy pomocy metod laboratoryjnych. W tym kontekście mówimy o tzw. „oknie serologicznym” – czyli czasie od zakażenia, gdzie pomimo obecności czynnika zakaźnego w organizmie nie obserwuje się obecności swoistych przeciwciał przeciwko określonemu patogenowi.
Analogiczna sytuacja zachodzi w przypadku COVID-19. Przeciwciała w wykrywalnej ilości pojawiają się średnio od 8-10 dnia od zakażenia. Dlatego też testy serologiczne nie mogą być traktowane jako zupełnie podstawowe narzędzie w diagnostyce produktywnych zakażeń SARS-CoV-2. W przypadku braku zestawienia wyniku badania serologicznego z wywiadem epidemiologicznym i obrazem klinicznym pacjenta, zwłaszcza gdy badanie zostało wykonane w czasie „okna serologicznego”, można doprowadzić do sytuacji, gdzie u faktycznie chorego na COVID-19 zostanie postawione błędne rozpoznanie.
Na czym badamy?
Badanie wykonuje się metodą immunochemiluminescencji (CLIA) na analizatorze MAGLUMI 800 firmy SNIBE Diagnostics, z użyciem dedykowanych odczynników. Odczynniki posiadają certyfikat CE-IVD umożliwiający stosowanie ich w laboratoryjnej diagnostyce ludzi na terenie UE.
- Czułość diagnostyczna testu przeciwciał w klasie IgG wynosi według producenta 91,21%, swoistość 97,33%.
- Czułość diagnostyczna testu przeciwciał w klasie IgM wynosi według producenta 78,65%, swoistość 97,5%.
- Czułość diagnostyczna testu przeciwciał łącznie w klasach IgM i IgG wynosi według producenta 95,6%, swoistość 96%.
Uwagi i obostrzenia do interpretacji wyników
Test nie stanowi referencyjnego potwierdzenia/wykluczenia infekcji SARS-CoV-2. Wyniki badania są przeznaczone wyłącznie jako pomoc, która nie powinna być jedyną podstawą do diagnozy COVID-19.
Wynik testu powinien być interpretowany przez lekarza w korelacji z wynikami badań obrazowych, obrazem klinicznym i wynikami metod laboratoryjnych referencyjnych (NAAT).
Referencyjnym badaniem potwierdzającym obecność wirusa SARS-CoV-2 jest badanie molekularne – NAAT (z ang. nucleic acid amplification tests – w tym: RT-PCR) 1,2,3,4
Potwierdzona diagnoza i leczenie powinno zostać przeprowadzone przez lekarza na podstawie obrazu klinicznego i badań laboratoryjnych - przy użyciu technik molekularnych NAAT (z ang. nucleic acid amplification tests – w tym: RT-PCR) 1,2,3,4
Zaleca się oznaczanie łączne przeciwciał w obu klasach (IgG i IgM), zaś w przypadkach wątpliwych dodatkowo przeciwciał w klasie IgA.
Pierwsze badanie powinno być wykonane optymalnie po 10 dniach od zakażenia. Wynika to z faktu tzw. „okna serologicznego” – sytuacji, gdzie od momentu zakażenia do wytworzenia wykrywalnych ilości przeciwciał mija średnio w przebiegu COVID-19 od 7 do 9 dni, w którym to czasie pacjent serologicznie nie będzie dawał oznak faktycznie istniejącej infekcji. Z tej racji test nie powinien być wykonywany przed 10 dniem od zakażenia, z uwagi na wysokie ryzyko wyniku fałszywie ujemnego.
W przypadku utrzymującego się podejrzenia COVID-19 pomimo ujemnego wyniku pierwszego badania zaleca się powtórzyć badanie po 7-14 dniach. Uzyskanie wtedy wyniku dodatniego z wysokim prawdopodobieństwem świadczy o zakażeniu.
Wyniki fałszywie dodatnie, zwłaszcza w klasie swoistych przeciwciał IgM, mogą być spowodowane trwającą bądź przebytą infekcją szczepami „starych” koronawirusów, innymi niż SARS-CoV-2 – 229E, OC43, HKU1 i NL63. Wynik taki będzie brał się z reakcji krzyżowej przeciwciał swoistych wobec SARS-CoV-2 a innymi koronawirusami, które wykazują duże podobieństwo antygenowe między sobą1,3. Niektóre wirusy z rodziny Herpesviridae (EBV) w przebiegu ostrej infekcji mogą dawać także wynik fałszywie dodatni w klasie IgM przeciwciał anty-SARS-CoV-2.
Na hasło ,,Medical Progress'' otrzymacje Państwo zniżkę w wysokości -5% na pozostałe badania.
Spis placówek znajdziecie Państwo tutaj.
Źródła
[1] Stanowisko Konsultanta Krajowego w dziedzinie mikrobiologii lekarskiej prof. Katarzyny Dzierżanowskiej-Fangrat, z dnia 12.03.2020 roku; https://kidl.org.pl/file/file/get?id=2560 – dostęp z dnia 07.04.2020
2 Stanowisko Konsultanta Krajowego w dziedzinie diagnostyki laboratoryjnej prof. Macieja Szmitkowskiego z dnia 12.03.2020 roku; https://kidl.org.pl/file/file/get?id=2467– dostęp z dnia 07.04.2020
3 Zalecenia postępowania w zakażeniach SARS-CoV-2 Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych; https://kidl.org.pl/file/file/get?id=2596– dostęp z dnia 07.04.2020
4 World Health Organization. (2020). Laboratory testing for coronavirus disease 2019 (COVID-19) in suspected human cases: interim guidance, 2 March 2020. World Health Organization. https://apps.who.int/iris/handle/10665/331329 – dostęp z dnia 07.04.2020
Więcej komentarzy...