Choroba Leśniowskiego-Crohna jest chorobą zapalną jelit (IBD). Powoduje zapalenie przewodu pokarmowego, które może prowadzić do bólu brzucha, silnej biegunki, zmęczenia, utraty masy ciała i niedożywienia, najczęściej występuje w jelicie cienkim i okrężnicy. Zapalenie spowodowane chorobą Leśniowskiego-Crohna może jednak obejmować różne obszary przewodu pokarmowego u różnych osób, objawy mogą więc obejmować obaszar od ust do odbytu.
Zapalenie spowodowane chorobą Leśniowskiego-Crohna często rozprzestrzenia się głęboko w warstwy dotkniętej tkanki jelit. Choroba może być zarówno bolesna, jak i osłabiająca, objawy są różne i mogą się zmieniać z czasem. W ciężkich przypadkach choroba może prowadzić do zagrażających życiu objawów i powikłań. Chociaż nie ma znanego lekarstwa na chorobę Leśniowskiego-Crohna, dostępne opcje leczenia mogą znacznie zmniejszyć jej objawy, a nawet doprowadzić do długotrwałej remisji. Dzięki leczeniu wiele osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna jest w stanie dobrze funkcjonować.
Objawy
U niektórych osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna objawy dotyczą tylko ostatniego odcinka jelita cienkiego. W innych przypadkach choroba ogranicza się do jelita grubego. Jednak najczęstsze obszary dotknięte chorobą Leśniowskiego-Crohna to ostatnia część jelita cienkiego i okrężnicy.
Objawy choroby Leśniowskiego-Crohna mogą wahać się od łagodnych do bardzo ciężkich. Zwykle rozwijają się stopniowo, ale czasami pojawiają się nagle, bez ostrzeżenia. Choroba może również przechodzić w stan remisji, gdy dochodzi do całkowitego wyciszenia objawów.
Choroba Leśniowskiego-Crohna dotyka ludzi w każdym wieku. Objawy zwykle zaczynają się w dzieciństwie lub we wczesnej dorosłości.
Gdy choroba jest aktywna, objawy przedmiotowe i podmiotowe mogą obejmować:
Biegunkę
Gorączkę
Zmęczenie
Ból brzucha i skurcze
Krew w stolcu
Zmniejszony apetyt i utratę masy ciała
Ból lub przetoka w pobliżu odbytu z powodu stanu zapalnego
Osoby z ciężką chorobą Leśniowskiego-Crohna mogą również doświadczać:
Zapalenia skóry, oczu i stawów
Zapalenia wątroby lub dróg żółciowych
Opóźnionego wzrostu lub rozwoju seksualnego u dzieci
Symptomy mogą się nasilać w miarę postępu choroby. Bardziej kłopotliwe objawy mogą obejmować:
Przetokę okołoodbytniczą, która powoduje ból w pobliżu odbytu
Wrzody, które mogą wystąpić w dowolnym miejscu od jamy ustnej do odbytu
Zapalenie stawów i skóry
Duszność lub zmniejszoną zdolność do ćwiczeń z powodu niedokrwistości
Wczesne wykrycie i diagnoza może pomóc uniknąć poważnych powikłań i umożliwić wczesne rozpoczęcie leczenia.
Przyczyny
Dokładna etiologia choroby Leśniewskiego-Crohna pozostaje nieznana. Podejrzewano, że zła dieta i stres mogą być odpowiedzialne za wywołanie tej choroby, ale teraz lekarze wiedzą, że czynniki te mogą nasilać objawy, nie stanowią jednak przyczyn jej rozwoju. Ostatnie badania sugerują, że czynniki dziedziczne, genetyczne i środowiskowe przyczyniają się do rozwoju choroby Leśniewskiego-Crohna.
Możliwe, że wirusy lub bakterie mogą wywołać chorobę Leśniewskiego-Crohna. Kiedy zaburzony układ odpornościowy próbuje zwalczyć atakujący mikroorganizm, nienormalna odpowiedź immunologiczna powoduje, że układ odpornościowy atakuje również komórki w przewodzie pokarmowym.
Choroba Leśniowskiego-Crohna jest bardziej powszechna u osób obciążonych genetycznie, więc geny mogą odgrywać rolę w zwiększaniu podatności na wystąpienie tej choroby. Aż 1 na 5 osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna ma członka rodziny cierpiącego na tę chorobę. Znane są jednak dość liczne przypadki pacjentów z chorobą Leśniowskiego-Crohna nie mających rodzinnej historii choroby.
Czynniki ryzyka choroby Leśniowskiego-Crohna mogą dodatkowo obejmować:
- Wiek - Choroba Leśniowskiego-Crohna może wystąpić w każdym wieku, ale najczęściej rozwija się w młodości. Najczęściej diagnozuje się ją przed 30 rokiem życia.
- Pochodzenie etniczne - Chociaż choroba Leśniowskiego-Crohna może dotknąć dowolną grupę etniczną, ryzyko jest najwyższe w krajch wysoko rozwiniętych i w obszarach miejskich. Sugeruje to, że czynniki środowiskowe, w tym dieta bogata w tłuszcze lub produkty rafinowane, mogą odgrywać rolę w chorobie Crohna.
- Palenie tytoniu - jest najważniejszym kontrolowanym czynnikiem ryzyka rozwoju choroby Crohna. Palenie prowadzi również do cięższych objawów i większego ryzyka operacji.
- Niesteroidowe leki przeciwzapalne - Chociaż NLPZ nie powodują choroby Leśniowskiego-Crohna, mogą prowadzić do zapalenia jelit, które pogarsza objawy choroby.
Diagnostyka
Diagnoza choroby Leśniowskiego-Crohna odbywa się wyłącznie po wykluczeniu innych możliwych przyczyn występujących objawów, w tym innych chorób zapalnych jelit. Nie istnieje jedno badanie do zdiagnozowania choroby Crohna. Diagnoza oparta jest więc na procesie eliminacji wszelkich innych możliwych przyczyn niepokojących objawów. Jeśli objawy nie ustępują po kilku dniach, lub nasilają się należy skierować się do lekarza internisty, który po przeprowadzeniu badania fizykalnego skieruje pacjenta na dalsze badania lub do gastroenterologa.
Aby potwierdzić diagnozę choroby Leśniewskiego-Crohna, wykonywany jest szereg badań w tym:
Badania krwi - Testy na niedokrwistość lub infekcję. Lekarz może zalecić badania krwi w celu wykrycia anemii - stanu, w którym nie ma wystarczającej liczby czerwonych krwinek, aby dostarczyć odpowiednią ilość tlenu do tkanek - lub w celu wykrycia objawów infekcji. Wytyczne ekspertów nie zalecają obecnie badania przeciwciał lub testów genetycznych w kierunku choroby Crohna. Wykonane może być również badanie krwi utajonej w kale.
Kolonoskopia. Ten test pozwala lekarzowi zobaczyć całą okrężnicę i sam koniec jelita krętego za pomocą cienkiej, elastycznej, oświetlonej rurki z dołączoną kamerą. Podczas zabiegu lekarz może również pobrać małe próbki tkanki (biopsja) do analizy laboratoryjnej, co może pomóc w potwierdzeniu diagnozy.
Tomografia komputerowa (CT) obejmuje obraz całego jelita, a także tkanek poza jelitem.
Rezonans magnetyczny (MRI) jest szczególnie przydatny do oceny przetoki wokół okolicy odbytu (MRI miednicy) lub jelita cienkiego (enterografia MR).
Endoskopia kapsułkowa, po połknięciu kapsułki z kamerą, aparat robi zdjęcia jelita cienkiego. Obrazy są następnie pobierane do komputera, wyświetlane na monitorze i sprawdzane pod kątem objawów choroby Crohna. Kamera bezboleśnie opuszcza twoje ciało w kale. Nadal może być jednak konieczne wykonanie endoskopii z biopsją, aby potwierdzić diagnozę choroby Crohna.
Enteroskopia dwubalonowa, Dzięki tej technice temu lekarz może zajrzeć do jelita cienkiego, do którego nie docierają standardowe endoskopy. Ta technika jest przydatna, gdy endoskopia kapsułkowa wykazuje nieprawidłowości, ale diagnoza jest nadal wątpliwa.
Leczenie
Obecnie nie ma jednoznacznie ustalonej farmakoterapii na chorobę Leśniowskiego-Crohna i nie ma jednego leczenia, które byłoby skuteczne dla wszystkich chorych. Celem leczenia jest zmniejszenie stanu zapalnego wywołującego objawy przedmiotowe i podmiotowe. Leczenie ma również poprawić długoterminowe rokowanie poprzez ograniczenie powikłań. W najlepszych przypadkach może to prowadzić nie tylko do złagodzenia objawów, ale także do długotrwałej remisji. Leki przeciwzapalne są często pierwszym krokiem w leczeniu nieswoistych zapaleń jelit. Zawierają:
Kortykosteroidy mogą pomóc zmniejszyć stan zapalny w organizmie, ale nie działają u wszystkich osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna. Lekarze zazwyczaj używają ich tylko wtedy, gdy nie chory nie reaguje na inne formy leczenia. Kortykosteroidy można stosować w celu krótkotrwałej (od trzech do czterech miesięcy) poprawy objawów i indukcji remisji. Mogą być również stosowane w połączeniu z immunosupresantami.
Immunosupresanty. Nadaktywny układ odpornościowy powoduje zapalenie, które prowadzi do objawów choroby Crohna. Leki wpływające na układ odpornościowy, zwane immunosupresantami, mogą zmniejszać odpowiedź zapalną i ograniczać reakcję układu odpornościowego.
Antybiotyki mogą zmniejszać drenaż, a czasem leczyć przetoki i ropnie u osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna. Niektórzy badacze uważają również, że antybiotyki pomagają zmniejszyć szkodliwe bakterie jelitowe, które mogą odgrywać rolę w aktywacji układu odpornościowego jelit, prowadząc do stanu zapalnego. Często przepisywane antybiotyki obejmują cyprofloksacynę i metronidazol.
Oprócz kontrolowania stanu zapalnego niektóre leki mogą pomóc złagodzić objawy przedmiotowe i podmiotowe, ale zawsze należy skonsultować się z lekarzem przed przyjęciem jakichkolwiek leków dostępnych bez recepty. W zależności od nasilenia choroby Leśniowskiego-Crohna lekarz może zalecić co najmniej jedną z następujących czynności:
Leki przeciwbiegunkowe mogą pomóc w leczeniu łagodnej do umiarkowanej biegunki poprzez zwiększenie objętości stolca.
Leczenie przeciwbólowe. W przypadku łagodnego bólu lekarz może zalecić acetaminofen. Nie zalecan jest stosowanie NLPZ, leki te prawdopodobnie nasilą objawy choroby.
Suplementy żelaza. W przypadku przewlekłego krwawienia z jelit, może rozwinąć się niedokrwistość z niedoboru żelaza i konieczne będzie przyjmowanie suplementów żelaza.
Strzały witaminy B-12. Choroba Leśniowskiego-Crohna może powodować niedobór witaminy B12, która pomaga zapobiegać anemii, wspomaga prawidłowy wzrost i rozwój i jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego.
Suplementy wapnia i witaminy D. Choroba Leśniowskiego-Crohna i sterydy stosowane w jej leczeniu mogą zwiększać ryzyko osteoporozy, dlatego może być konieczne przyjmowanie suplementu wapnia z dodatkiem witaminy D.
W przypadku ciężkiej postaci choroby Leśniowskiego-Crohna, lekarz może wypróbować jedną z wielu terapii biologicznych w celu leczenia stanu zapalnego i powikłań, które mogą wystąpić z powodu tej choroby. Leki biologiczne blokują określone białka, które mogą wywoływać zapalenie.
Lekarze mogą zalecić również specjalną dietę podawaną przez sondę (żywienie dojelitowe) lub składniki odżywcze wstrzykiwane dożylnie (żywienie pozajelitowe) w celu leczenia choroby Leśniowskiego-Crohna. Może to poprawić ogólne odżywienie organizmu i pozwolić jelitom odpocząć. Krótkoterminowo stosuje się również terapię żywieniową w połączeniu z immunosupresantami. Żywienie dojelitowe i pozajelitowe jest zwykle stosowane w celu poprawy stanu zdrowia chorych przed zabiegiem chirurgicznym lub gdy inne leki nie kontrolują objawów.
Lekarz może również zalecić dietę o niskiej niskiej zawartości błonnika, aby zmniejszyć ryzyko niedrożności jelit, jeśli wystąpiło zwężenie jelita. Dieta o niskiej zawartości błonnika ma na celu zmniejszenie wielkości i liczby stolców.
Jeśli mniej inwazyjne leczenie i zmiany stylu życia nie poprawią objawów, konieczna może być operacja. Według Fundacji Crohna około 75 procent osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna będzie wymagać operacji w pewnym momencie swojego życia. Niektóre rodzaje operacji obejmują usuwanie uszkodzonych części przewodu pokarmowego i ponowne łączenie zdrowych odcinków jelita. Inne procedury naprawiają uszkodzoną tkankę lub leczą głębokie infekcje.
Profilaktyka i badania
Nie ma jednoznacznych dowodów, że rodzaj pożywienia powoduje zapalną chorobę jelit. Ale niektóre pokarmy i napoje mogą pogorszyć objawy choroby.
Pomocne może być prowadzenie pamiętnika żywności, który pozwala pilnować diety i samopoczucia. Jeśli chory odkryje, że niektóre pokarmy powodują zaostrzenie objawów, może spróbować je wyeliminować.
Dieta choroby Leśniowskiego-Crohna
Plan diety, który działa dla jednej osoby z chorobą Leśniowskiego-Crohna, może nie działać dla innej. Wynika to z faktu, że choroba może obejmować różne obszary przewodu pokarmowego u różnych chorych. Zmiana stylu życia i diety mogą pomóc ograniczyć częstość nawrotów objawów i zmniejszyć ich nasilenie.
Zalecenia dietetyczne obejmują:
Dostosowanie spożycie błonnika - Niektóre osoby potrzebują diety wysokobłonnikowej i wysokobiałkowej. W przypadku innych, obecność produktów bogatych w błonnik, takich jak owoce i warzywa, może pogorszyć stan przewodu pokarmowego. W takim przypadku może być konieczne przejście na dietę o niskiej zawartości błonnika.
Ograniczone spożycie tłuszczu - Choroba Leśniowskiego-Crohna może zakłócać zdolność organizmu do rozkładania się i wchłaniania tłuszczu. Ten nadmiar tłuszczu przechodzi z jelita cienkiego do jelita grubego, co może powodować biegunkę.
Ograniczone spożycie mleka - Spożywanie nabiału może powodować u niektórych chorych niestrawność, skurcze brzucha i biegunkę.
Picie dużej ilości wody - Choroba Leśniowskiego-Crohna może wpływać na zdolność organizmu do wchłaniania wody z przewodu pokarmowego. Może to prowadzić do odwodnienia. Ryzyko odwodnienia jest szczególnie wysokie w przypadku biegunki lub krwawienia.
Alternatywne źródła witamin i minerałów - Choroba Leśniowskiego-Crohna może wpływać na zdolność jelit do właściwego wchłaniania innych składników odżywczych z pożywienia. Jedzenie żywności o wysokiej wartości odżywczej może być niewystarczające.
Rzucenie palenia tytoniu - Palenie zwiększa ryzyko rozwoju choroby Leśniowskiego-Crohna, oraz nasila jej objawy. Osoby z chorobą Leśniowskiego-Crohna, które palą, częściej doświadczają nawrotów choroby, potrzebują leków i często powtarzających się operacji. Rzucenie palenia może poprawić ogólny stan przewodu pokarmowego, a także zapewnić wiele innych korzyści zdrowotnych.
Chociaż stres nie powoduje choroby Leśniowskiego-Crohna, może pogorszyć objawy i powodować ich zaostrzenia. Całkowite unikanie stresu nie jest możliwe, można jednak nauczyć się sposobów radzenia sobie z nim, takich jak:
Ćwiczenia, nawet łagodne ćwiczenia mogą pomóc zmniejszyć stres, złagodzić depresję i normalizować czynność jelit.
Biofeedback - ta technika redukcji stresu może pomóc zmniejszyć napięcie mięśni i spowolnić tętno. Celem jest pomoc w osiąganiu stanu relaksu, dzięki czemu chory łatwiej sobie ze stresem.
Regularne ćwiczenia relaksacyjne i oddechowe. Jednym ze sposobów radzenia sobie ze stresem jest regularne relaksowanie się i stosowanie technik takich jak głębokie, przeponowe oddychanie. W tym celu pomocne mogą być zajęcia jogi i medytacji.
Chorzy z chorobą Leśniewskiego-Crohna są bardziej narażeni na wystąpienie raka jelita grubego. Ryzyko jest na początku niskie, ale może wzrosnąć im dłużej chory zmaga się z chorobą. Jeśli pacjent choruje od ponad 10 lat i choroba obejmuje kilka części jelit, zalecane jest wykonywanie badań przesiewowych w celu wykrycia raka, obejmuje to regularne kolonoskopie.
Więcej komentarzy...