Hiperaldosteronizm pierwotny, czyli zespół Conna jest chorobą, którą powoduje nadmierna produkcja aldosteronu. Ten aldosteron prowadzi do zwiększenia ciśnienia tętniczego krwi, co jest związane ze zwiększeniem zawartości sodu oraz wody w organizmie, a także z niekorzystnym wpływem na naczynia krwionośne. Nadmiar aldosteronu może doprowadzić do bezpośredniego uszkodzenia mięśnia sercowego, niedokrwienia nerek czy przebudowy naczyń krwionośnych. Poza tym zespół Conna to jedna z bardzo rzadkich postaci objawowego nadciśnienia tętniczego.
Objawy
U osób z zespołem Conna mogą się pojawić następujące objawy, które mogą występować z różnym nasileniem u różnych osób:
- nadciśnienie tętnicze – to jeden z najczęstszych objawów i jest oporne na leczenie lekami, które mają obniżyć ciśnienie, a spowodowane jest zatrzymaniem sodu i wody w organizmie
- osłabienie mięśniowe – które jest wywołane niedoborem potasu
- zwiększenie ilości oddawanego moczu – jest to związane z hipokaliemią.
- nerki z powstającego w nich moczu, tracą możliwość wchłaniania wody. W związku z tym jest oddawana większa ilość moczu, czyli dochodzi do tzw. poliurii, ale też dana osoba będzie więcej piła, czyli tzw. polidypsja.
- dochodzi do zmniejszenia stężenia potasu we krwi, czyli hipokaliemia, co jest związane ze zwiększonym usuwaniem potasu wraz z moczem
- wzrasta pH krwi, czyli tzw. zasadowica metaboliczna – prowadzi do niej utrata jonów wodorowych oraz moczu, które obniżają pH
- dochodzi do bolesnych kurczy mięśni oraz parestezji, czyli uczucie mrowienia, cierpnięcia, a tego przyczyną jest hipokaliemia oraz zasadowica.
Przyczyny
Najważniejsze przyczyny tej choroby, które mają wpływ na nadmierne wydzielanie aldosteronu, to:
- gruczolak nadnercza, który produkuje aldosteron – jest to nowotwór łagodny i głównie lokalizuje się w jednym nadnerczu
- obustronny przerost kory nadnerczy
- hiperaldostronizm rodzinny typu I i II – jest spowodowany mutacją w genie
- rak kory nadnerczy – jest rzadkim nowotworem złośliwym, który produkuje aldosteron
- ekotopowe wydzielanie aldosteronu – to również nowotwór złośliwy.
Diagnostyka
Najpierw lekarz przeprowadza z pacjentem wywiad, a następnie zleca wykonanie podstawowych i dodatkowych badań:
- badania laboratoryjne – biochemiczne i hormonalne
- badania obrazowe – tomografia komputerowa (TK), rezonans magnetyczny (MRI) oraz scyntygrafia.
Leczenie
Jeśli jest to gruczolak nadnercza, który wydziela aldosteron, to leczeniem z wyboru będzie operacja, a polega ona na usunięciu nadnercza z guzem. Taką operację nazywa się adrenelektomią i bardzo często wykonywana jest metodą laparoskopową. W niektórych przypadkach konieczne jest przeprowadzenie zabiegu metodą klasyczną.
Gdy mamy do czynienia z obustronnym przerostem nadnerczy i gruczolaka, którego nie da się usunąć operacyjnie, to konieczne jest leczenie farmakologiczne. Takie leczenie ma na celu unormowanie ciśnienia tętniczego oraz stężenia potasu.
Natomiast, gdy do czynienia ma się z rzadkimi przyczynami zespołu Conna, np. rak nadnercza, to leczenie polega na usunięciu nowotworu, jeżeli się da, a później na dalszym leczeniu onkologicznym, np. chemioterapia.
Profilaktyka i badania
Ważnym elementem w leczeniu jest stosowanie odpowiedniej diety. Osoby otyłe powinny zredukować masę ciała, gdzie wskaźnik BMI powinien wynosić poniżej 25. Trzeba będzie zmniejszyć spożycie sodu, który podnosi ciśnienie tętnicze krwi. Dieta powinna być zrównoważona i zbilansowana.
Kolejny ważny element to wysiłek fizyczny, podczas którego zwiększa się przepływ krwi poprzez narządy. Warto również rzucić palenie, ograniczyć spożycie alkoholu oraz kofeiny.
Bibliografia
Encyklopedia Zdrowia, t. I, pod red. Witolda S. Gomułki i Wojciecha Rewerskiego, wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 2001, s. 798 – 799.
Encyklopedia Zdrowia, t. II, pod red. Witolda S. Gomułki i Wojciecha Rewerskiego, wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2001, s. 1536 - 1537
Więcej komentarzy...