Schizofrenia

Schizofrenia jest zaburzeniem psychicznym charakteryzującym się nieprawidłowym zachowaniem społecznym i nieudanym zrozumieniem tego, co jest prawdziwe. Częstymi objawami są fałszywe przekonania, niejasne lub mylące myślenie, słyszenie głosów, których inni nie słyszą, zmniejszone zaangażowanie społeczne i mniejsza ekspresja emocjonalna oraz brak motywacji. Osoby z schizofrenią często mają dodatkowe problemy ze zdrowiem psychicznym, takie jak zaburzenia lękowe, poważna depresja lub zaburzenia związane z użyciem substancji.

Objawy

Objawy zazwyczaj pojawiają się stopniowo, zaczynają się w młodej dorosłości i trwać długo. Pozytywne i negatywne objawy Schizofrenia jest często opisywana jako objawy pozytywne i negatywne (lub deficytowe). Pozytywne objawy to takie, których większość osób zwykle nie doświadcza, ale występuje u osób ze schizofrenią. Mogą zawierać urojenia, zaburzenia mowy zmysłów, np. słuchu, wzroku, węchu, są one związane z halucynacjami i psychozami. Pozytywne objawy można leczyć lekami.

Negatywnymi objawami są deficyty normalnych reakcji emocjonalnych lub innych procesów myślowych i są mniej podatne na leki. Zwykle zawierają płaskie wyrażenia lub małe emocje, ubóstwo mowy, niezdolność do przeżywania przyjemności, brak chęci nawiązywania kontaktów i brak motywacji do działania. Negatywne objawy wydają się przyczyniać się bardziej do złej jakości życia, zdolności funkcjonalnej i obciążenia innych niż objawy pozytywne. Osoby z większym negatywnym objawem często mają słabą korygację przed wystąpieniem choroby, a odpowiedź na leki jest często ograniczona. 

Często obserwuje się trudności emocjonalne, na przykład brak reakcji. Utrata poznania społecznego jest związana ze schizofrenią, podobnie jak objawy paranoi. Izolacja społeczna występuje powszechnie wśród tych osób. Osoby z schizofrenią często czują, że postrzeganie emocji na twarzach innych osób jest dla nich bardzo trudne. Nie jest jasne, czy zjawisko zwane "blokiem myślenia", w którym rozmawiający nagle milczy przez kilka sekund na minutę, występuje w schizofrenii. Około 30-50 procent osób z schizofrenią nie jest do końca świadoma swojej choroby, to przekłada się również na leczenie.

Zaburzenia funkcji poznawczych

Deficyty zdolności poznawczych są powszechnie uznawane za główną cechę schizofrenii Zakres deficytów poznawczych indywidualnych doświadczeń jest predyktorem funkcjonowania jednostki, jakości pracy zawodowej i skuteczności jednostki w utrzymaniu leczenia. Obecność i stopień dysfunkcji poznawczej u osób z schizofrenią jest lepszym wskaźnikiem funkcjonalności niż objawy pozytywne lub negatywne. Deficyty wpływające na funkcję kognitywną znajdują się w wielu dziedzinach: pamięć robocza, pamięć długotrwała, pamięć słowna,  przetwarzanie semantyczne,  epizodyczna pamięć, uwaga, uczenia się (szczególnie nauki werbalnej). Niedobory w pamięci ustnej są najbardziej zauważalne u osób z schizofrenią i nie są uwzględniane przez deficyt uwagi. Upośledzenie pamięci werbalnej związane było ze zmniejszeniem zdolności osób ze schizofrenią do semantycznego kodowania (przetwarzania informacji dotyczących znaczenia). Kiedy podaje się listę słów, zdrowe osoby częściej pamiętają słowa pozytywne (znane jako zasada Pollyansy); Jednakże osoby z schizofrenią mają tendencję do zapamiętywania wszystkich słów niezależnie od ich konotacji, co sugeruje, że doświadczenie anhedoni (utrata zdolności odczuwania przyjemności) utrudnia semantyczne kodowanie słów. Te deficyty zostały stwierdzone u osób przed wystąpieniem choroby do pewnego stopnia. Osoby z rodziny pierwszego stopnia z osobami z schizofrenią i innymi osobami z wysokim ryzykiem wykazują również stopień deficytu zdolności poznawczych, a w szczególności pamięci roboczej.

Przyczyny

Przyczyną schizofrenii często są obciążenia genetyczne, które zwiększają prawdopodobieństwo pojawienia się choroby, to jest główny czynnik, jednak by choroba mogła powstać, potrzebne są także czynniki zewnętrzne, które wyzwolą chorobę. Do nich mogą należeć, patologiczna sytuacja w domu, alkoholizm, agresja rodziny. Chłód emocjonalny rodzica może również przyczynić się do tego, że osoba zachowuje na schizofrenie w wieku dojrzewania. Nie bez znaczenia są relacje między rodzicami a dzieckiem, jeśli rodzice często kłócą się, a dziecko doświadcza agresji może uciekać w świat fantazji. Na schizofrenie częściej zapadają osoby o osobowości schizoidalnej, wyizolowane, które ograniczają kontakty społeczne. Taka osoba od dzieciństwa może nie mieć zażyłych relacji z rówieśnikami. Dodatkowym czynnikiem, który może wyzwolić chorobę jest silny stres, który u osoby zagrożonej zachorowaniem oraz podatnej na stres, działa jak język spustowy. Objawy predysponujące do schizofrenii można zauważyć już u dzieci. Reagują inaczej na różne sytuacje niż rówieśnicy. Dzieci te są wycofane, mają problem z dostosowaniem się, izolują się od rówieśników, szybko się rozpraszają. Snują irracjonalne opowieści. Zwykle rodzina i bliscy przyznają, że ich bliscy chorzy na schizofrenie od dawna dziwnie się zachowywali. Nie oznacza to, że u każdego, kto zachowuje się inaczej, rozwinie się schizofrenia.

Diagnostyka

Podstawą leczenia są leki przeciwpsychotyczne wraz z poradnictwem, szkoleniem kompetencji społecznych. Nie u wszystkich pacjentów leki przeciwpsychotyczne działają, wówczas stosuje się klozapinę, jako formę dodatkową lub zastępczą w farmakoterapii. W poważniejszych sytuacjach - gdy istnieje ryzyko zagrożenia dla pacjenta i jego otoczenia konieczna jest hospitalizacja. Obecnie pobyty w szpitalu trwają krócej niż w XX wieku. Obecnie pobyt w szpitalu psychiatrycznym trwa do kilku tygodni. Około 0,3-0,7% osób dotkniętych jest schizofrenią w okresie ich życia. W 2013 r. Szacowano ogółem 23,6 mln przypadków. Mężczyźni są częściej dotknięci niż kobiety. Około 20% ludzi funkcjonuje w trakcie choroby dobrze, a kilka procent odzyskuje w pełni sprawność psychiczną.

Problemy społeczne, takie jak długotrwałe bezrobocie, ubóstwo i bezdomność są powszechne. Średnia długość życia osób z zaburzeniem schizofrenii wynosi od 10 do 25 lat mniej niż w przypadku ogółu społeczeństwa. Jest to wynik zwiększonych problemów zdrowotnych i wyższy wskaźnik samobójstw (około 5%). W 2015 r. Około 17 000 osób na świecie zmarło z powodu zachowań związanych ze schizofrenią lub wywołanych przez nią. Schizofrenia jest rozpoznawana 1,4 razy częściej u mężczyzn niż kobiet, a typowo pojawia się u mężczyzn - najwyższy wiek dojrzewania w którym odnotowuje się zachorowalność wynosi 20-28 lat dla mężczyzn i 26-32 lat dla kobiet. Początki tej choroby są rzadsze w wieku dziecięcym, częściej objawia się ona w wieku dojrzewania. Ogólnie średni wiek pierwszej hospitalizacji w leczeniu schizofrenii wynosi od 25 do 35 lat. Badania sugerują, że osoby z niższym dochodem mają tendencję do rozpoznania własnych zaburzeń w późniejszym okresie po wystąpieniu objawów, w porównaniu do osób w lepszej sytuacji ekonomicznej. W rezultacie niższe klasy społeczne częściej żyją z chorobą bez leczenia. W 2000 r. Światowa Organizacja Zdrowia stwierdziła, że częstość występowania schizofrenii jest zbliżona do siebie, jednak są miejsca, gdzie odsetek chorych jest większy. Na przykład na Bliskim Wschodzie i Azji Wschodniej. Rozpoznanie schizofrenii opiera się na kryteriach Podręcznika Diagnostycznego (DSM 5) lub Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowia (ICD-10) Międzynarodowej Organizacji Zdrowia Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Kryteria te wykorzystują doświadczenia osób i zgłaszane nieprawidłowości w zachowaniu, ocenę kliniczną przeprowadzoną przez pracowników zdrowia psychicznego. 

Kryteria

W 2013 roku American Psychiatric Association wydało piąte wydanie DSM (DSM-5). Aby zdiagnozować schizofrenię, muszą zostać spełnione co najmniej dwa kryteria diagnostyczne, te kryteria muszą wpływać na funkcjonowanie społeczne lub zawodowe przez co najmniej sześć miesięcy. Osoba aby zostać zdiagnozowaną jako schizofrenik musi mieć  urojenia, halucynacje lub zdezorganizowaną mowę. Definicja schizofrenii pozostała zasadniczo taka sama jak określona w wersji DSM 2000 (DSM-IV-TR), ale DSM-5 wprowadza wiele zmian. Usunięto klasyfikacje podtypów - takie jak schizofrenia katatoniczna i paranoidalna. Według DSM V Katatonia nie jest tak silnie związana ze schizofrenią.

Kryteria ICD-10 są zazwyczaj stosowane w krajach europejskich, podczas gdy kryteria DSM są stosowane w Stanach Zjednoczonych i w różnych stopniach na całym świecie, a badania te są powszechne. Kryteria ICD-10 kładą większy nacisk na pierwsze objawy Schneideriana. W praktyce porozumienie między obydwoma systemami jest wysokie. Obecny wniosek dotyczący kryteriów ICD-11 dotyczących schizofrenii zaleca dodanie zaburzenia samoregulacji jako objawu.

Jeśli objawy zaburzeń występują przez ponad miesiąc, ale krócej niż sześć miesięcy, stosuje się diagnozę schizofrenoformy. Objawy psychotyczne trwające krócej niż miesiąc mogą być zdiagnozowane jako krótkotrwałe zaburzenia psychotyczne, a różne warunki mogą być sklasyfikowane jako zaburzenie psychotyczne, o ile nie określono inaczej, podczas gdy schizoafektywne zaburzenie jest rozpoznawane, jeśli objawy zaburzenia nastroju są istotnie obecne obok objawów psychotycznych. Jeśli objawy psychotyczne są bezpośrednim wynikiem ogólnego stanu zdrowia lub substancji, diagnoza mówi o psychozie wtórnej. Schizofrenia nie jest rozpoznawana, jeśli występują objawy wszechobecnego zaburzenia rozwojowego, chyba że istnieją wyraźne urojenia lub halucynacje.

Leczenie

Warto nadmienić, że schizofrenia przebiega fazami. Po nasileniu się objawów psychotycznych występuje remisja choroby, czyli faza stabilizacyjna, po tej fazie znów następuje ostry stan psychoz. Odstępy pomiędzy kolejnymi stanami psychozy mogą być różne, to wszystko zależy od czynników indywidualnych. Dlatego w niektórych przypadkach bardzo trudno jest przewidzieć przebieg choroby. Leczenie jest bardzo ważne, zmniejsza ryzyko nawrotów psychoz, systematyczne zażywanie leków neuroleptyków nie wywołuje psychoz, ale może wywoływać skutki uboczne, np.  ruchy typowe dla osób chorych na Parkinsona. Wiele leków powoduje także defekt schizofreniczny, który polega na wycofaniu społecznym płytkości uczuć. Leki najnowszej generacji leczą objawy pozytywne jak również negatywne, poprawiają samopoczucie. Osoby nie są przytłumione, nie mają zaburzeń funkcji poznawczych, pamięci czy emocji. Dzięki temu można normalnie funkcjonować. Często zdąża się tak, że objawy znikają po jakimś czasie, chorzy wówczas przestają zażywać tabletki, a objawy pojawiają się ponownie. Osoby chore na schizofrenie do końca życia musza być pod kontrolą lekarza i stosować farmakoterapie. W przypadku schizofrenii lekoopornej mimo leczenia nie uzyskuje się poprawy.

Profilaktyka i badania

Osoby z poważną chorobą psychiczną, w tym schizofrenią, są znacznie bardziej narażone na bycie ofiara brutalnej przestępczości, jak również bycie sprawcą. Schizofrenia jest związana z większą częstością aktów przemocy, ale najbardziej wydaje się być związana z nadużyciem substancji psychoaktywnych. Wskaźniki zabójstwa związane z psychozą są podobne do wskaźników związanych z niewłaściwym użyciem  substancji. Schizofrenia na pewno w dużym stopniu wpływa na funkcjonowanie w społeczeństwie w dużej mierze. Ten temat jest dość kontrowersyjny i podlega różnym dyskusjom. Niektóre czynniki mogą mieć wpływ na stany psychiczne. Około 11% osób przebywających w więzieniu za zabójstwo ma schizofrenię, a 21% ma zaburzenia nastroju. W innym badaniu stwierdzono, że około 8-10% osób z schizofrenią popełniło w ostatnim roku działanie przestępcze pod wpływem afektu, to 2 % ogólnej populacji osób chorych na schizofrenie.

Do tego dochodzą media, które wzmacniają przekaz między chorobą a przestępczością. W dużej, reprezentatywnej próbie z badania przeprowadzonego w 1999 r. 12,8% Amerykanów uznało, że osoby z schizofrenią mogą popełnić przestępstwo w afekcie wobec, a 48,1% stwierdziło, że takie zdarzenie jest "raczej prawdopodobne". Ponad 74% respondentów stwierdziło, że osoby z schizofrenią "nie są w stanie" podejmować decyzji dotyczących ich leczenia, a 70,2% respondentów podało te same odpowiedzi dotyczące zarządzania pieniędzmi.