Urazowe zwichnięcie centralne stawu biodrowego to przypadłość występująca stosunkowo rzadko. Powstaje najczęściej w związku z poważnymi wypadkami komunikacyjnymi lub w przypadku dużej siły (np. na skutek upadku z drabiny, dachu czy innych wysokości). Wówczas następuje uraz krętarza dużego lub kości udowej. Zwichnięcie centralne stawu biodrowego występuje, gdy głowa kości udowej (kość udowa) zostaje wypchnięta z gniazda w kości biodrowej (miednicy).
Centralne zwichnięcie stawu biodrowego czy złamanie panewki biodra to poważne urazy medyczne wymagające natychmiastowego wezwania karetki pogotowia i konsultacji lekarza ortopedy.
Objawy
Zwichnięcie centralne stawu biodrowego i złamanie panewki biodra są bardzo bolesne. Pacjent nie może ruszać nogą. Jednocześnie gdy dojdzie do urazu nerwu dodatkowo nie czuje uszkodzonej dolnej kończyny.
Przyczyny
Najczęstszą przyczyną zwichnięć dolnych kończyn ciała są wypadki drogowe. Urazy często powstają na skutek uderzenia kolanem w deskę rozdzielczą. Ogromna siła sprawia, że udo wędruje do tyłu i wypada z gniazda biodrowego. Dlatego też tzw. zwichnięcia tylne to ok. 90% wszystkich zwichnięć stawu biodrowego. Zwichnięcia przednie (łonowe i załonowe) są zdecydowanie rzadsze. Również upadki ze znacznej wysokości są w stanie wygenerować siłę wystarczającą do powstania urazu. Niestety często w parze ze zwichnięciem stawu biodrowego występują jeszcze inne urazy jak: złamanie miednicy, nóg oraz urazy głowy, kolan i pleców.
Diagnostyka
W przypadku podejrzenia zwichnięcia należy bezzwłocznie powiadomić pogotowie ratunkowe. Nie wolno w tym czasie przemieszczać poszkodowanego, można nakryć go jedynie kocem. Jeżeli jest to jedynie zwichnięcie stawu biodrowego czy złamanie panewki biodra, chirurg ortopeda będzie w stanie stwierdzić to od razu po zobaczeniu w jaki sposób jest ułożona dolna kończyna poszkodowanego. W przypadku bardziej skomplikowanych urazów, które dotyczą dodatkowych stawów lub też innych części ciała niezbędne będzie badanie obrazowe – prześwietlenie lub badanie USG, aby sprawdzić czy nie wystąpiły dodatkowe odpryski kości, inne pęknięcia itp.
Leczenie
Najpierw następuje nastawienie stawu. Można tego dokonać przy pomocy redukcji. Lekarz stosuje środki znieczulające oraz uspokajające i manualnie nastawia kości do prawidłowej pozycji. Może się jednak okazać, że konieczne jest nastawienie operacyjne. Wtedy wykonuje się zabieg w znieczuleniu ogólnym w pozycji leżącej, na plecach. Po nastawieniu kończyny, w obu przypadkach wykonuje się ponownie prześwietlenie lub tomografię komputerową, by stwierdzić czy kości wróciły na swoje miejsce. Złamanie panewki biodra należy do urazów śródstawowych, które są na ogół leczone wyłącznie operacyjnie. Zmniejsza to ryzyko późniejszych pourazowych zmian zwyrodnieniowych. Po wykonaniu zabiegu staw zostaje unieruchomiony przy pomocy gipsu na wyciągu. W tym czasie ważne jest, aby pacjent nie zaniechał rehabilitacji i wykonywał ćwiczenia izometryczne oraz oporowe.
Wygojenie stawu po zwichnięciu trwa od 2 do 3 miesięcy. Po zdjęciu gipsu niezbędne jest stopniowe wykonywanie ćwiczeń oporowych, ze zwiększaniem obciążenia. Chory może posługiwać się kulami, chodzikiem, balkonikiem, aby stopniowo się aktywizować i mobilizować do ćwiczeń. Warto również pomyśleć o fizykoterapii obejmującej masaż, ciepłolecznictwo, krioterapię,stymulację nerwowo- mięśniową, elektrostymulację prądem TENS, pływanie. Fizykoterapia może być niezbędna nawet do 9. tygodni po zdjęciu usztywnienia stawu.
Profilaktyka i badania
W przypadku zwichnięcia stawu biodrowego i złamania panewki biodra trudno mówić o profilaktyce i wykonywaniu badań. Na pewno zalecana jest ostrożność i unikanie przebywania na wysokościach, szczególnie osób w podeszłym wieku, których kości i stawy nie są już w tak dobrej kondycji. Również powinny na siebie uważać kobiety po 50. roku życia i panie przechodzące menopauzę - w tym czasie ich układ kostny staje się zdecydowanie mniej odporny na urazy.
Bibliografia
grafika: pixabay.com
Więcej komentarzy...