Ponad 55 milionów osób na całym świecie cierpi na demencję - zespół, który powoduje pogorszenie funkcji poznawczych, takich jak pamięć, język i rozumienie. Choroba Alzheimera jest najczęstszą postacią demencji, stanowiącą 60-80% wszystkich osób z demencją. Naukowcy przez lata przeprowadzili wiele badań, badając przyczyny choroby Alzheimera, które wciąż są nie do końca jasne. Naukowcy z University of Washington School of Medicine w Seattle twierdzą, że odkryli związek między operacją zaćmy a obniżonym ryzykiem rozwoju demencji u osób starszych, w tym choroby Alzheimera. Autorzy badania uważają, że zwiększony bodziec sensoryczny i zwiększona ekspozycja na niebieskie światło po operacji zaćmy mogą pomóc wyjaśnić, dlaczego. Istnieje nadzieja, że te informacje mogą prowadzić do potencjalnych nowych terapii, które spowolnią lub zapobiegną demencji związanej z wiekiem.
Czym jest zaćma?
Zaćma pojawia się, gdy białka w naturalnie przezroczystej soczewce oka rozpadają się, powodując „zmętnienie”. Wizja staje się mglista, a przedmioty mogą wydawać się rozmazane lub mniej kolorowe. Zaćma na ogół zaczyna się delikatnie, ale z biegiem czasu, jeśli nie jest leczona, może rosnąć i upośledzać widzenie, utrudniając czytanie i prowadzenie pojazdów. Najczęstszą przyczyną zaćmy jest starzenie się. Niektóre czynniki ryzyka, w tym palenie tytoniu, cukrzyca, nadmierna ekspozycja na słońce przez całe życie i wcześniejsze urazy oczu, mogą zwiększać ryzyko rozwoju zaćmy. Jedynym sposobem na usunięcie zaćmy jest operacja zaćmy. Procedura polega na usunięciu przez chirurga oka naturalnej soczewki oka i zastąpieniu jej sztuczną soczewką zwaną soczewką wewnątrzgałkową (IOL).
Starzejące się oko i starzejący się mózg
W ramach swoich badań dr Lee i jej zespół przeanalizowali dane od ponad 3000 uczestników trwającego badania Adult Changes in Thought Study. Gdy uczestnicy wzięli udział w badaniu Adult Changes in Thought Study, mieli co najmniej 65 lat i nie cierpieli na demencję. Naukowcy obserwowali ich co 2 lata, aż pojawiły się objawy demencji lub choroby Alzheimera. Kaiser Permanente Washington zebrał dane do tego badania w latach 1994–2018 i przeanalizował je w latach 2019–2021. Analiza obejmowała tylko uczestników, którzy otrzymali diagnozę zaćmy lub jaskry przed rekrutacją lub w trakcie obserwacji. Po wyodrębnieniu informacji o operacjach zaćmy z dokumentacji medycznej uczestników badania, naukowcy odkryli, że z 3038 uczestników badania, u 853 rozwinęło demencję, w tym 709 z chorobą Alzheimera. Dodatkowo 1382 uczestników, czyli 45% wszystkich przeszło operację zaćmy. Podczas dalszych badań dr Lee i jej zespół odkryli, że uczestnicy, którzy przeszli operację zaćmy, mieli prawie 30% mniejsze ryzyko rozwoju demencji po operacji.
Badania nad zdrowiem oczu i demencją w przyszłości
Dr Claire Sexton, dyrektor programów naukowych i pomocy Stowarzyszenia Alzheimera, która nie była zaangażowana w badanie, wyjaśniła wagę tego odkrycia: „W poprzednich badaniach widzieliśmy, że upośledzenie zmysłów, takie jak utrata wzroku, wiąże się z wyższym ryzykiem demencji. Ale te badania mówią nam, że poprawa widzenia – w tym przypadku usunięcie zaćmy – może zmniejszyć ryzyko demencji. Ocena funkcji sensorycznych powinna również odgrywać rolę w ocenie zmian poznawczych i diagnozowaniu choroby Alzheimera. Osoby z zaburzeniami sensorycznymi, takimi jak utrata wzroku lub słuchu, powinny je śledzić i omawiać z lekarzem. Członkowie rodziny mogą odgrywać ważną rolę w zwracaniu uwagi na zmiany sensoryczne oraz zachęcaniu do ich oceny i dalszych działań”. Dr Lee ma nadzieję, że te wyniki utwierdzą lekarzy o znaczeniu zdrowia oczu u starszych pacjentów zagrożonych demencją.
Rola niebieskiego światła
Zaćma blokuje niebieskie światło. Po zabiegu do oka może dostać się więcej niebieskiego światła. Według autorów może to przyczynić się do zmniejszenia ryzyka demencji. Dr Lee wyjaśnia, że specjalne komórki w siatkówce zwane samoistnie światłoczułymi komórkami zwojowymi siatkówki (ipRGC) są szczególnie wrażliwe na bodźce niebieskiego światła i pomagają regulować cykle okołodobowe. „Wykazano, że zwyrodnienie i zmieniona funkcja tych komórek są związane z chorobą Alzheimera” – dodała. „Ponieważ operacja zaćmy przywraca przechodzenie niebieskiego światła przez soczewkę i do ipRGC, może umożliwić reaktywację tych komórek w sposób chroniący przed pogorszeniem funkcji poznawczych. Obecnie prowadzimy badania, w ramach których gromadzimy szereg nieinwazyjnych, bardzo czułych obrazów siatkówki u osób z problemami poznawczymi i bez nich oraz wykorzystujemy techniki sztucznej inteligencji (AI) do interpretacji i analizy danych. Naszym ostatecznym celem w przyszłości jest opracowanie algorytmów sztucznej inteligencji, które mogą identyfikować cechy oka, które mogą przewidywać ryzyko rozwoju demencji, takiej jak choroba Alzheimera”.
Bibliografia:
Źródło grafiki: pixabay.com
Więcej komentarzy...