Diagnostyka chorób układu pokarmowego

 

Niemal każdy zmagał się z problemami ze strony układu pokarmowego. Niekiedy występujące objawy są jedynie sygnałem niestrawności bądź silnie odczuwanego stresu. Często jednak nieustające lub powtarzające się i silne bóle brzucha są pierwszymi objawami chorób układu pokarmowego. Dlatego tak istotne jest przeprowadzenie pełnej diagnostyki w gabinecie gastrologicznym.

Diagnostyka chorób układu pokarmowego obejmuje szereg badań, których celem jest ustalenie problemu oraz przyczyn występowania choroby u pacjenta. Jednocześnie poprawnie zdiagnozowana choroba może być leczona, a jeśli nie – lekarz gastroenterolog będzie szukał sposobów na złagodzenie objawów.

Jakie formy diagnostyki chorób układu pokarmowego wyróżniamy? Jakie choroby można w ten sposób zdiagnozować?

 

Endoskopia kapsułkowa – innowacyjna diagnostyka


Endoskopia kapsułkowa to innowacyjny sposób diagnostyki przewodu pokarmowego. Pozwala na szybkie, a jednocześnie bezbolesne wykrycie stanów chorobowych rozwijających się w żołądku czy jelitach. Badanie za pomocą kapsułki endoskopowej umożliwia obrazowanie błony śluzowej przewodu pokarmowego.

Samo badanie jest bezbolesne, wymaga jednak przygotowania - takiego samego, jakie stosuje się w przypadku kolonoskopii. Przygotowanie do endoskopii kapsułkowej ma na celu oczyszczenie jelit - kilka dni przed badaniem pacjent rozpoczyna stosowanie specjalnej diety oraz suplementację żelaza. Dzień przed badaniem pacjent powinien przyjmować wyłącznie klarowne płyny, np. bulion, soki, herbatę i oczywiście wodę. W dniu badania pacjent może pić jedynie wodę, w odpowiednio rozpisanych cyklach, oraz preparaty na receptę o działaniu przeczyszczającym.

W przypadku tego badania endoskopem jest maleńka kapsułka o wymiarach zaledwie 2,5x1 cm, w której zmieszczono:

●        kamerę cyfrową

●        soczewkę i oświetlenie

●        nadajnik i antenę

●        baterię o żywotności ok. 11 godzin - ten czas zdecydowanie wystarczy na wykonanie badania.

 

Pacjent połyka więc kapsułkę, która przesuwa się w przewodzie pokarmowym, jednocześnie fotografując jego wnętrze. Dane z kapsułki są przekazywane do rejestratora - małego urządzenia, które pacjent mocuje sobie specjalnym pasem wokół talii lub w formie elektrod przy skórze.

Zapisane obrazy lekarz może obserwować w czasie rzeczywistym, ale możliwe jest także analizowanie ich po zakończeniu badania. Kiedy to następuje? W ciągu 48h od połknięcia kapsułki jest ona wydalana z organizmu. Czy przez ten czas pacjent musi być na specjalnej diecie lub pić jedynie wodę? Oczywiście nie - kilka godzin po połknięciu sondy można zacząć jeść, zgodnie z zaleceniami lekarza.

Ponieważ endoskopia kapsułkowa trwa nawet kilkanaście-kilkadzieścia godzin, w czasie jej trwania można wykonywać codzienne czynności, unikając jedynie nadmiernej aktywności fizycznej. Ze względu na specyfikę działania aparatury należy także unikać źródeł pola magnetycznego: 

- mikrofalówek,

- rezonansu,

- transformatorów energii,

- krótkofalówek.

 

Endoskopia kapsułkowa pozwala na wykrycie takich chorób jak:

- nieustające krwawienie z przewodu pokarmowego,

- choroba Leśniowskiego-Crohna,

- czy możliwość wystąpienia guza w jelicie cienkim.

 

Jest bardzo skutecznym narzędziem diagnostycznym w nawracających i przewlekłych bólach brzucha, biegunkach, uszkodzeniach ściany jelit po zażywaniu leków. Pozwala także ocenić stan procesu chorobowego w rozpoznanych już jednostkach.

 

Kolonoskopia jelita grubego – najskuteczniejsze badanie


Kolonoskopia to jedno z badań wykonywanych przez gastroenterologa u pacjentów z podejrzeniem chorób ze strony przewodu pokarmowego, zwłaszcza w dolnym odcinku. Wiele osób się go obawia, choć nie jest ono badaniem bolesnym - w trakcie badania może być jednak odczuwany dyskomfort. Lekarze zajmujący się profilaktyką i leczeniem chorób układu pokarmowego doskonale rozumieją obawy pacjentów i starają się wychodzić im naprzeciw. Postęp technologiczny, pozwalający chociażby na zmniejszenie średnicy kolonoskopu czy udoskonalenie przesyłanego obrazu, również przyczynia się do poprawy jakości badania, skrócenia czasu jego trwania czy podniesienia efektywności diagnostycznej.

Przebieg badania wymaga specjalnego przygotowania pacjenta. O przygotowaniu do badania kolonoskopem wspominamy wyżej, opisując przygotowanie do endoskopii kapsułkowej - obejmuje ono przede wszystkim odpowiednią dietę, suplementację żelaza w określonym czasie oraz zażycie środków oczyszczających jelita.

Przyjmowanie leków, które pacjent zażywa na stałe, zależy od decyzji gastroenterologa oraz - jeśli wykonywany jest zabieg w znieczuleniu ogólnym - anestezjologa.

 

Przygotowanie do badania

 

W trakcie badania pacjent układa się na lewym boku, podciągając kolana do brzucha. Lekarz wprowadza kolonoskop do jelita grubego przez odbyt pacjenta, a następnie może nim delikatnie manewrować, by móc dokładnie obejrzeć ściany jelita. Kolonoskopia trwa od 15 do 40 minut, zależnie od tego, czy w czasie badania wykonywane są także drobne dodatkowe zabiegi.

Podczas badania kolonoskopem, jeśli jest to konieczne, pobierany jest wycinek zmiany chorobowej, który następnie jest poddawany diagnostyce. Pozwala to na szybkie wykrycie zmian, które dają nieswoiste objawy lub jeszcze się nie ujawniły, co znacznie przyspiesza proces leczenia.

Kolonoskopia pozwala na wykrycie nowotworów jelita grubego, wspiera diagnostykę choroby Crohna czy niedokrwistości z powodu braku wystarczającej ilości żelaza. Oprócz tego możliwe jest sprawdzenie zasięgu owrzodzenia jelita czy wykonanie posiewu w celu wczesnej diagnostyki raka.

Wielu pacjentów obawia się kolonoskopii - aby zmniejszyć dyskomfort i stres możliwe jest wykonanie kolonoskopii w znieczuleniu ogólnym lub sedacji. Konieczna jest wtedy konsultacja anestezjologiczna oraz wykonanie niezbędnych badań. Takie rozwiązanie pozwala jednak wielu osobom zmniejszyć poziom obaw przed badaniem. Ważny jest także wybór placówki oraz lekarza, który przeprowadzi badanie. Praca zespołu bloku zabiegowego może znacząco ułatwić pacjentowi całą procedurę diagnostyczną.

Warto wspomnieć, że kolonoskopia jest jednym z kluczowych badań profilaktyki raka jelita grubego i zalecana jest wszystkim osobom zdrowym po 50. roku życia.

 

Gastroskopia – sposób na diagnostykę nowotworów


Gastroskopia to metoda badania górnego odcinka przewodu pokarmowego. W ten sposób specjalista ma możliwość sprawdzenia stanu przełyku, żołądka i dwunastnicy oraz na podstawie obrazu z endoskopu zdiagnozowania występujących u pacjenta objawów i zmian. Jest to również narzędzie wykorzystywane do wykonywania zabiegów i podejmowania leczenia.

Gastroskopia wykonywana jest również przed niektórymi zabiegami, jako badanie profilaktyczne nowotworów górnego odcinka układu pokarmowego u osób z grupy ryzyka czy w diagnostyce celiakii.

Przed zabiegiem pacjent może otrzymać znieczulenie - zazwyczaj lekarze stosują w tym celu spray zawierający substancję znieczulającą miejscowo, lidokainę. Podanie jej na tylną ścianę gardła ułatwia pacjentowi początek badania, kiedy do przełyku wprowadzany jest gastroskop. Zdarza się, że pacjenci otrzymują także łagodne leki uspokajające, niekiedy stosuje się znieczulenie ogólne - wtedy konieczna jest także konsultacja z anestezjologiem i wykonanie dodatkowych badań.

Badanie gastroskopem wymaga przygotowania - przede wszystkim powstrzymania się od jedzenia przez minimum 8 godzin przed badaniem, a kilka godzin wcześniej także od picia wody. Przyjmowane na stałe leki należy zażyć lub odstawić, zgodnie z zaleceniami gastroenterologa.

Pacjent podczas badania powinien leżeć na lewym boku, a między szczęki ma założony miękki ustnik, dzięki któremu nie ma możliwości zamknięcia ust. Gastroskopia jest wykonywana za pomocą gastroskopu wprowadzonego przez usta do przełyku. Urządzenie jest wyposażone w źródło światła, dzięki czemu obraz przesyłany do komputera jest jasny i dokładny.

Gastroskopia umożliwia nie tylko badanie obrazowe, polegające na dokładnym obejrzeniu stanu narządów, ale także wykonanie niektórych zabiegów. Przez odpowiedni kanał endoskopu mogą być wprowadzane delikatne, małe i precyzyjne narzędzia, sterowane przez lekarza, które np.:

 

●        pobierają wycinki śluzówki,

●        zapewniają możliwość usunięcia polipów lub ciał obcych,

●        pozwalają na tamowanie krwawień,

●        umożliwiają poszerzanie przełyku przez wprowadzenie stentu.

 

Gastroskopia jest wykorzystywana także do diagnostyki nowotworów przełyku i żołądka. Oprócz tego metoda ta sprawdza się w przypadku chorób wrzodowych czy przełyku Barretta.

Jest także ważnym elementem diagnostyki zakażenia bakterią Helicobacter pylori, ponieważ umożliwia wykonanie testu uerazowego. Podczas gastroskopii pobierany jest fragment śluzówki żołądka badany następnie na kasetce testowej. Pod wpływem obecności H. pylori papierek wskaźnikowy zawierający mocznik zmieni kolor - dzieje się tak, ponieważ bakteria z tej grupy wytwarza uerazę, enzym rozkładający mocznik i w rezultacie neutralizujący kwas solny. Diagnostyka Helicobacter pylori z wykorzystaniem gastroskopii jest najskuteczniejsza. Jest ona o tyle kluczowa, że jest to bakteria odpowiadająca za rozwój choroby wrzodowej czy niektórych nowotworów żołądka.

Gastroenterologia jest dziedziną medycyny, która dzięki odpowiednio szybkiej diagnostyce i wdrożeniu leczenia może przynieść ogromną poprawę w życiu chorych. Zaburzenia trawienia, choroby układu pokarmowego, mogą dawać niezwykle przykre objawy, które w znaczący sposób wpływają na codzienne funkcjonowanie. Z kolei nowotwory czy zespoły polipowatości często dają objawy zbyt późno - dlatego tak istotne jest ich szybkie wykrywanie. Dzięki nowoczesnym narzędziom diagnostycznym choroby układu pokarmowego można wykrywać o wiele szybciej, wdrażając skuteczne metody zaradcze.

 

Grafiki: 123rf

Grafiki

Przyznane oceny
0.0

0 wszystkich ocen
Zaloguj