Grypa to jedno z najszybciej ewoluujących zagrożeń biologicznych, które wymaga corocznych szczepień, aby przeciwdziałać jej zmiennym szczepom. Mimo postępów w medycynie niektóre jej odmiany, jak słynna pandemia grypy z 1918 roku, mogą siać spustoszenie, powodując miliony zgonów i przeciążając systemy opieki zdrowotnej na całym świecie. Pandemie z lat 1957, 1968 i 2009 przypominają nam o jej nieustającym zagrożeniu.
Grypa jest szczególnie niebezpieczna dla osób z osłabionym układem odpornościowym, dzieci oraz seniorów, którzy są bardziej narażeni na powikłania, takie jak zapalenie płuc czy niewydolność oddechowa. Regularne szczepienie stanowi najskuteczniejszą metodę zapobiegania tej chorobie, zmniejszając ryzyko infekcji oraz łagodząc przebieg choroby w przypadku zakażenia. Ponadto, oprócz szczepień, należy pamiętać o higienie, odpowiednim odpoczynku oraz zdrowej diecie, które wspomagają układ odpornościowy.
Przełomowe odkrycie zespołu naukowców pod kierownictwem dr Taia Wang z Uniwersytetu Stanforda rzuca nowe światło na czynnik, który decyduje o ciężkości infekcji grypowej. Badacze zidentyfikowali kluczową rolę pewnej cząsteczki cukru w strukturze przeciwciał, co otwiera drzwi do nowych sposobów łagodzenia objawów grypy i potencjalnej rewolucji w leczeniu innych chorób zapalnych.
Ukryty cukier – klucz do odpowiedzi immunologicznej
Przeciwciała, będące strażnikami układu odpornościowego, odgrywają kluczową rolę w rozpoznawaniu i neutralizowaniu patogenów. Zespół Wang odkrył, że struktura określonego przeciwciała, immunoglobuliny G (IgG), znacząco wpływa na odpowiedź immunologiczną. Przeciwciało IgG ma kształt litery „Y”: „ramiona” wiążą patogeny, a „trzon” przekazuje instrukcje komórkom odpornościowym.
Badanie wykazało, że ilość cząsteczki cukru zwanej kwasem sialowym, przyłączonej do trzonu przeciwciała, odgrywa kluczową rolę w określaniu ciężkości choroby. Osoby, których przeciwciała miały więcej kwasu sialowego, przechodziły grypę łagodniej, podczas gdy u tych z mniejszą jego ilością częściej dochodziło do hospitalizacji z powodu ciężkich przypadków.
Zapalenie – prawdziwy winowajca
Podczas gdy grypa jest znana z intensywnego namnażania wirusa, ciężkie przypadki wynikają głównie z nadmiernej reakcji zapalnej organizmu, a nie z samego działania wirusa. Ta reakcja może uszkodzić zdrowe tkanki płuc, upośledzając wymianę tlenu i prowadząc do zagrażających życiu powikłań.
Naukowcy odkryli, że przeciwciała bogate w kwas sialowy wiążą się z określonym receptorem CD209 na makrofagach pęcherzykowych – komórkach odpornościowych patrolujących tkankę płucną. Aktywacja CD209 zmniejszała stan zapalny, nawet gdy wirus nadal się namnażał.
„Odkryliśmy sposób na ochronę przed ciężkim przebiegiem grypy poprzez ograniczenie reakcji zapalnej, bez konieczności zatrzymywania replikacji wirusa” – wyjaśnia Wang.
Uniwersalna ochrona przed różnymi szczepami grypy
Eksperymenty na myszach wykazały, że przeciwciała bogate w kwas sialowy skutecznie zmniejszały stan zapalny płuc i poprawiały wymianę gazową, chroniąc przed ciężkimi objawami wywołanymi przez różne szczepy grypy. Co istotne, ich skuteczność nie ograniczała się do specyficznych przeciwciał – same trzonki przeciwciał, zawierające wysoki poziom kwasu sialowego, również były skuteczne w zmniejszaniu ciężkości choroby.
Ten mechanizm przeciwdziałania zapaleniu stanowi znaczący przełom w leczeniu grypy, skupiając się na ograniczaniu nadmiernej reakcji organizmu, a nie na bezpośrednim zwalczaniu wirusa.
Wiek a funkcja przeciwciał
Badania rzucają również światło na to, dlaczego starsze osoby są bardziej narażone na ciężki przebieg grypy. Wraz z wiekiem poziom kwasu sialowego w przeciwciałach maleje, co może tłumaczyć większą podatność na infekcje oraz przewlekłe stany zapalne związane z chorobami, takimi jak choroby serca, Alzheimer czy nowotwory.
„Zmniejszenie ilości kwasu sialowego w przeciwciałach wraz z wiekiem może częściowo tłumaczyć chroniczne stany zapalne u starszych osób, które predysponują do różnych chorób” – zauważa Wang.
Szersze zastosowania w medycynie
Odkrycie to ma zastosowanie nie tylko w leczeniu grypy, lecz także otwiera potencjał w terapii innych chorób zapalnych. W dalszych badaniach naukowcy planują sprawdzić, czy trzonki przeciwciał wzbogacone w kwas sialowy mogą przewidywać ryzyko ciężkich objawów grypy i innych infekcji.Ostatecznie wyniki tego badania mogą zrewolucjonizować podejście do chorób zapalnych, kładąc nacisk na kontrolę odpowiedzi immunologicznej, co może pomóc w leczeniu szerokiej gamy schorzeń związanych z wiekiem oraz infekcji wirusowych.
Źródło: sciencedaily.com
Więcej komentarzy...